روتاری اواپراتور چیست و چه کاربردی دارد

روتاری اواپراتور

روتاری اواپراتور (Rotary Evaporator) یک دستگاه مهم و اساسی در آزمایشگاه های شیمی، دارویی، صنایع غذایی، نفت و پتروشیمی است.قیمت اتوکلاو آزمایشگاهی  روتاری اوپراتور جهت جدا کردن حلال از نمونه مورد نظر به کار می رود. این خارج کردن حلال از طریق تبخیر در خلا یا فشار بسیار پایین پیش می رود به طوری که در پایان کار با اطمینان می توان گفت تمام حلال تبخیر شده و نمونه شما به صورت خالص در بالن باقی می ماند و حتی می توان مجددا از حلال تقطیر شده استفاده کرد.

روتاری اواپراتور که به اختصار به آن rotavap نیز گفته می شود اولین بار توسط فردی به نام کریگ معرفی شد و در اواسط قرن بیستم به وسیله کمپانی بوچی (Buchi) به صورت تجاری تولید شد و به فروش وسیع رسید. پس از آن به ابزاری کارآمد و اصلی در آزمایشگاه ها تبدیل شد.

کاربرد روتاری اواپراتور در آزمایشگاه ها

همیشه لازم است پس از اتمام واکنش شیمیایی، محصول تولید شده را خالص و از حلال جدا کنیم در این مرحله از انجام کار روتاری اواپراتور کمک بسیار موثری را با پژوهشگران می دهد. زیرا حتی حلال های با نقطه جوش پایین هم مدتی زمان می برد تا در آون یا هوای آزاد تبخیر شوند. از طرفی دیگر بسیاری از حلال ها اگر در آون یا محیط آزمایشگاه قرار بگیرند، می توانند بخاراتی تولید کنند که خطر زا هستند یا بوی ناخوشایندی را در اطراف پخش می کنند.

روتاری اواپراتور ویجینز

بسیاری از محصولات واکنش های شیمیایی به شکل روغنی و مایعات ویسکوز ( با گرانروی بالا) هستند و جدا کردن حلال از این مواد بدون استفاده از روتاری اواپراتور تبخیر حلال ها چه بسا اگر حلال های سنگین باشند چالش بر انگیز است. اما با استفاده از این دستگاه به راحتی و حتی در طول چند دقیقه می توان محصول خالص و بدون حلال را به دست آورد.

روتاری اواپراتور توانایی جداسازی انواع حلال ها از نقطه جوش پایین مثل اتانول، اتیل استات، نرمال هگزان و … تا حلال هایی سنگین و با نقطه جوش بالا مثل دی متیل سولفواکساید (DMSO)، دی متیل فرمآمید (DMF) و حتی آب را دارد.

از آن جایی که استفاده مکرر از حلال ها می تواند برای محیط زیست زیان آور باشد، همچنین حلال ها بسیار گران هستند، بهترین راهکار استفاده مجدد از آن ها است تا مقدار کمتری مواد شیمیایی خطرناک به طبیعت وارد شود و برای مراکز پژوهشی، صنعتی و دانشگاهی صرفه اقتصادی بیشتری داشته باشد.

برای خالص سازی حلال ها پس از استفاده، دستگاه روتاری اواپراتور پیشنهاد مناسبی است. حلال هایی مانند استون و متانول را که به عنوان حلال های شست و شو نیز در آزمایشگاه ها به کار برده می شوند، را می توان پس از استفاده در ظرف هایی جداگانه نگهداری کرد و آن ها را با استفاده از روتاری اواپراتور مجددا به چرخه استفاده و شست و شو بازگرداند.

به عنوان مثال شما مقداری استون پس از شست و شو دارید و می خواهید مجددا از آن استفاده کنید، می توانید آن را در فلاسک روتاری اواپراتور قرار دهید و با تنظیم دمای جوش استون پس از تقطیر مجددا مقداری استور برای شست و شو داشته باشید.

اجزای تشکیل دهنده روتاری اواپراتور

روتاری اواپراتور از قسمت های مختلفی تشکیل شده است .

https://hakimazma.com/%d9%87%d9%88%d8%af-%d8%a2%d8%b2%d9%85%d8%a7%db%8c%d8%b4%da%af%d8%a7%d9%87%db%8c/%d9%87%d9%88%d8%af-%d8%b4%db%8c%d9%85%db%8c%d8%a7%db%8c%db%8c/

مخلوط مورد نظر درون فلاسک تبخیر ریخته می شود. این فلاسک حجم های مختلفی موجود است. فلاسک تبخیر به شکل مورب داخل حمام آب قرار می گیرد. با دستگیره یا با دکمه ای که روی دستگاه ها قرار داده شده است می توان تا حدی که تمام مخلوط در فلاسک داخل حمام آب قرار گیرد، فلاسک را به سمت بالا یا پایین حرکت داد. تمام اتصالات فلاسک ها به مبرد با ید با استفاده از گیره مخصوصی کاملا بسته شوند و حتما قبل از قرار دادن اتصالات در محل، از روغن سیلیکون استفاده شود تا در انتهای کا به راحتی امکان جدا سازی قسمت های شیشه ای باشد. حتما به پیچ ایجاد خلا و شکستن خلا توجه کنید و در زمان مناسب آن را باز یا بسته کنید تا در عملکرد دستگاه و نتیجه کا مشکلی پیش نیاید. قبل از تقطیر حتما پمپ خلا، شلنگ ها و اتصالات را  بررسی کنید تا درزی وجود نداشته باشد. تقطیر زمانی که آب در مبرد در گردش باشد اتفاق می افتد. پس حتما اتصالات محل ورودی آب و جریان آب را کنترل کنید. قبل از روشن کردن دستگاه دما و تعداد دور چرخش را تنظیم کنید. دمای مورد نیاز برای انواع حلال ها متفاوت است. قبلا بررسی کنید نقطه جوش حلال مورد نظر شما چند درجه سانتی گراد است.