استاندارد سکوبندی آزمایشگاه

سکوبندی آزمایشگاه چیست

سکوبندی آزمایشگاهی به مجموعه عواملی گفته می شود که سبب آماده شدن یک فضای مناسب برای قرار دادن دستگاه ‌ها، الزامات و تجهیزات آزمایشگاهی می شوند در واقع به مجموعه کابینت بندی ها و چیدن میز کارهایی که در هر آزمایشگاهی وجود دارد سکوبندی آزمایشگاهی گفته می‌شود.

سکوبندی آزمایشگاهی

به طورکلی برای رعایت استاندارد سکوبندی آزمایشگاه موارد زیر باید رعایت شود:

• كف، ديوار و سقف آزمايشگاه بايد قابل شست و شو بوده و در مقابل مواد شیمیايي و ضد عفوني كننده ها مقاوم باشند.
• درها بايد داراي سطوحي صاف، غیر جاذب، قابل شست و شو و مقاوم در برابر مواد شیمیايي باشند.
• میزهاي كار آزمايشگاهي بايد از وسعت مناسب برخوردار بوده و مجهز به شیر خلاء، شیر گاز، شیر هوا، شیر آب سرد و گرم، فاضلاب و پريز برق ايمن باشند.
• سطوح میز كار آزمايشگاهي بايد قابل شست و شو، يکپارچه و مقاوم به مواد شیمیايي و حرارت باشند.
• اتاق ها و محل كار آزمايشگاهي، بايد حداقل 3 متر از كف تا سقف ارتفاع داشته باشند و فضاي مفید بايد براي هر نفر از 12 متر مکعب كمتر نباشد.
• در فضاي آزمايشگاه نصب تجهیزات و يا قراردادن اشیاء و محصولات نبايد مزاحمتي براي عبور و مرور يا كار كاركنان ايجاد نمايد و در اطراف هر دستگاه بايد فضاي كافي براي انجام آزمايش و نظافت وجود داشته باشد.
• جنس لوله هاي فاضلاب آزمايشگاهي بايد از نوع مقاوم در برابر اسیدها و بازها باشند.
• براي هر اتاق دو در خروجي تعبیه شود ،درها به طرف بیرون اتاق باز شوند ، به طور اتوماتیك بسته گردند و بدون منفذ باشند.

سینک آزمایشگاهی

سینک های آزمایشگاهی ساخته شده از موادی هستند که در برابر اسید و باز مقاوم هستند و همچنین ضد زنگ هستند. جنس این سینک ها از پلی پروپیلن، سرامیک و یا اپوکسی است.

کابینت آزمایشگاهی

کابینت ها و قفسه ها، به عنوان بخشی از فضاي انبارش، باید به تعداد کافی در آزمایشگاه موجود بوده و نسبت به مواد شیمیایی، زنگ زدگی و فرسودگی مقاوم باشند.کابینت ها و قفسه هاي دیواري بایستی به دقت به دیوار نصب شوند و دسترسی به وسایل داخل آن ها به آسانی صورت پذیرد و میزان انباشتگی، متناسب با قابلیت تحمل وزن در آن ها باشد.

از انواع کابینت ها می توان کابینت زمینی، چرخ دار، معلق و دیواری را نام برد.

الزامات فضاي داخلی آزمايشگاه

 فضای داخلی آزمایشگاه باید از مواد مقاوم و متناسب با دامنه فعالیت آزمایشگاه ساخته شود و در ساخت آن ها باید شرایط زیر در نظر گرفته شود:

• دیوارها، سقف و کف صاف بوده و به سهولت قابل تمیز کردن باشد، کف باید غیر لغزنده ومقاوم به پاک کننده ها و ضد عفونی کننده های مورد استفاده در آزمایشگاه ها باشد.
• طراحی پنجره ها باید به گونه ای باشد که از ورود گرد و غبار پیشگیری کرده و به سهولت تمیز شوند. توصیه می شود کیفیت هوا (دما،رطوبت،ذرات معلق و…) مطابق با انجام آزمون ها و تجهیزات تنظیم شود. بهتر است برای به حداقل رساندن جریان هوا هنگام آزمون، پنجره ها و درها کاملا بسته شوند. به این منظور استفاده از یک سیستم تهویه فیلتردار با مکش مناسب برای ورود و خروج هوا پیشنهاد می شود. در صورت لزوم، محیط آزمایشگاه  با استفاده از کرکره بیرونی پنجره یا صفحات شیشه ای مناسب از اثرات مضر اشعه خورشید حفظ شود.
• در هر اتاق آزمون باید محلی برای شستشوی دست در نظر گرفته شود.
• شرایط محیطی شامل منابع انرژی، آب با کیفیت مناسب برای مصارف مورد نظر، روشنایی مناسب، تهویه مناسب، رطوبت و فشار هوا باید متناسب با فعالیت های آزمایشگاه تامین شود.
• میزهای کار و صندلی های آزمایشگاه باید دارای سطوح صاف و غیر قابل نفوذ، از جنس مقاوم و مناسب و به سهولت قابل تمیز و ضدعفونی کردن باشند.
• ضروری  است که تمهیدات لازم برای کنترل ورود حشرات و جوندگان موذی به آزمایشگاه در نظر گرفته شود.

نکات مربوط به تجهیزات آزمایشگاه

تجهیزات موجود در آزمایشگاه باید متناسب با دامنه عملکرد آزمایشگاه باشد. آزمایشگاه باید فهرستی از تجهیزات و دستگاه های مورد استفاده را به تفکیک هر بخش تهیه نماید. کلیه تجهیزات آزمایشگاه باید به صورت منحصر به فرد کدگذاری شده و قابل شناسایی بوده و دارای توضیحاتی در ارتباط با روش کار مدون باشند. در سوابق تجهیزات آزمایشگاهی باید موارد زیر ثبت و نگهداری شوند:

• کد شناسایی تجهیزات
• نام سازنده، نوع وسایل و شماره سریال یا شناسه منحصر به فرد
• محل قرار گرفتن و به کار گیری تجهیزات
• شرایط محیطی لازم برای نگهداری تجهیزات
• دستورالعمل سازنده و یا نحوه کار با دستگاه
• سوابق تعمیر و نگهداری و کالیبراسیون تجهیزات و زمان انجام کالیبراسیون بعدی

نکات مربوط به ایمنی آزمایشگاه

نکات و الزامات ایمنی آزمایشگاه یکی از بخش های مهم برای داشتن آزمایشگاهی ایمن و استاندارد است از این رو توجه به نکات زیر بسیار ضروری است.

• جعبه کمک های اولیه شامل چسب زخم، کرم ضد سوختگی، انواع باند پانسمان ، محلول شستشوی چشم،گاز استریل و غیر استریل، بتادین، داروهای اورژانسی باید در محلی مناسب و قابل دسترس در آزمایشگاه موجود باشند.
• سیستم شست و شوی اضطراری و چشم شوی باید قابل دسترسی باشند.
• هودهای مورد استفاده در آزمایشگاه باید به طور دوره ای از نظر کارآیی مورد بازبینی قرار گیرند.

https://hakimazma.com/%d8%af%d8%b3%d8%aa%da%af%d8%a7%d9%87/%da%a9%d9%88%d8%b1%d9%87/

• کارکنان باید از نکات ایمنی هنگام کار با مواد شیمیایی و میکروبی خطرزا مطلع باشند و در صورت ایجاد خطر نحوه پیشگیری از گسترش خطر را بدانند.لازم به ذکر است که در هنگام کار با محلول های شیمیایی، آزمایش باید در زیر هود انجام شود.
• وسایل اطفاء حریق باید در ارتفاع مناسب قرار داشته باشند ، در دسترس باشند و دارای تاریخ اعتبار باشند.